KOŁO CHEMICZNE
Prowadzący zajęcia koła: p. Rafał OSZCZĘDA
Tutaj dowiesz się co ciekawego robimy na zajęciach koła chemicznego.
O AMFOTERYCZNOŚCI
Na zajęciach Koła Chemicznego uczniowie poznali właściwości amfoteryczne wodorotlenku miedzi (II).
W reakcji siarczanu(VI) miedzi(II) z zasadą sodową otrzymali niebieski galaretowaty osad wodorotlenku miedzi(II). Następnie sprawdzali amfoteryczność otrzymanego wodorotlenku w reakcji z kwasem chlorowodorowym i zasadą sodową.
Wszyscy byli ciekawi, w którym przypadku osad się rozpuści?
Trochę teorii...
Amfoteryczność (gr. amphóteros „dwustronny”) - właściwość niektórych związków chemicznych, polegająca na zdolności do reagowania zarówno z kwasami jak i zasadami.
Substancje amfoteryczne pełnią kluczową rolę w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej w różnych układach chemicznych.
W reakcji z mocnym kwasem substancja amfoteryczna zachowuje się jak słaba zasada, a w reakcji z mocną zasadą - jak słaby kwas.
Zdecydowana większość związków amfoterycznych nie reaguje z wodą (wyjątkami są na pewno cynk, który reaguje tylko z gorącą wodą oraz tlenki arsenu, które reagują z wodą tworząc kwasy).
CHEMIA NA DRZWIACH OTWARTYCH SZKOŁY
12 lutego 2025 roku uczniowie uczęszczający na zajęcia Koła Chemicznego przygotowali pokazy chemiczne na Dzień Otwartej Szkoły.
Zaprezentowano m.in.:
- Zabawy z "suchym lodem".
Dwutlenek węgla CO2 w stanie stałym potocznie nazywa się "suchym lodem". Takie określenie przyjęło się dlatego, że jest bardzo podobny do zwykłego lodu i przechodzi bezpośrednio w fazę gazową z pominięciem cieczy. Jest to tzw. sublimacja. Ciekawostką jest to, że stały dwutlenek węgla osiąga temperaturę prawie -790C.
- Sadzono "chemiczne ogrody".
Innym ciekawym doświadczeniem było posadzenie kilku magicznych „chemicznych” ogrodów. Jest to nic innego jak połączenie 50% szkła wodnego i soli metali przejściowych. Barwa roślin zależy od barwy kationu metalu, którego użyjemy. Im więcej różnych soli użyjemy, tym będziemy mieć więcej koloru w naszym ogrodzie.
- Demonstracja cieczy newtonowskiej.
W szkole uczono nas, że wyróżniamy 3 stany skupienia materii: stały, ciekły i gazowy. Okazuje się, że jest coś pomiędzy! Ciecz nienewtonowska, to substancja, która czasem zachowuje się jak ciało stałe, a czasem jak ciecz. Wszystko dlatego, że nie spełnia hydrodynamicznego prawa Newtona.
Uczennice naszej szkoły udowodniły za pomocą eksperymentu, że coś co jest płynem… nie płynie.
CHEMICZNY OGRÓD
Uczniowie na Kole Chemicznym wykonali "Chemiczny Ogród".
Jest to połączenie 50% szkła wodnego i soli metali przejściowych.
Barwa "chemicznych roślin" zależy od barwy kationu metalu, którego użyjemy do doświadczenia.
Kryształy soli dodane do szkła wodnego ulegają dysocjacji- powstają kationy metali przejściowych, które natychmiast reagują z anionami krzemianowymi z roztworu. W wyniku tej reakcji wokół rozpuszczających się kryształów tworzy się półprzepuszczalna membrana nierozpuszczalnego krzemianu metalu przejściowego. Na skutek osmozy do wnętrza zasysana jest woda -otoczka najpierw się rozciąga, a potem pęka i uwalnia kationy metalu. Uwolnione kationy mogą dalej reagować z kolejnymi porcjami szkła wodnego.
Tak właśnie "ogród chemiczny" się rozrasta.
.jpg)
O chemicznej luminescencji, biologii i medycynie.
Na zajęciach koła uczniowie otrzymali i wyizolowali porfiryny z liścia bazylii i skorupek jaj kurzych. Efekt pracy był imponujący – bezbarwna zawartość probówek w świetle widzialnym zaświeciła krwistoczerwonym kolorem w świetle UV.
Trochę teorii...
Terminem porfiria określa się grupę chorób, w której dochodzi do zaburzeń metabolizmu porfiryn – związków chemicznych występujących w większości komórek organizmów żywych. W połączeniu z metalami, stają się one źródłem takich związków jak chlorofil, który występuje w zielonych częściach roślin, czy hem we krwi.
W porfirii występują zakłócenia produkcji porfiryn. Dochodzi też do ich nieprawidłowego nagromadzenia się. Właśnie porfiryny maję tę właściwość, że fluoryzują w świetle UV. Produktami degradacji tych cząsteczek, która prowadzi do rozerwania pierścienia makrocyklicznego są bilirubina i biliwerdyna. Uwodornienie takich związków prowadzi do otrzymania znanego wszystkim z lekcji biologii chlorofilu.
Opracowanie: Rafał Oszczęda
